əhd

is. <ər.>

1. Öhdəsinə alma, söz vermə, üzərinə götürmə; and. Əhdini yerinə yetirmə. – Yadlar ilə sürər oldun səfanı; Tərk etdin iqrarı, əhdi, vəfanı. Q. Z.. Əhd qılmaq (bağlamaq) klas. – bax əhd etmək. Əhd qıldın ki, cəfa kəsməyəsən aşiqdən; Aşiqi vədeyi-ehsan ilə məmnun etdin. F.. <Səriyyə:> Bir-biri ilə əhd bağlamışdıq, ölənəcən bir-birindən ayrılmayaq. C. C.. Əhd etmək (eləmək) – söz vermək, and içmək. Əhd etdi dil ki, bağlana zəncir zülfünə. S. Ə. Ş.. . . Əhd edib mən ürəklə and içdim. H. C.. Əhdə vəfa etmək – verdiyi sözü, əhdini, andını yerinə yetirmək. <Səriyyə:> Rüstəm, əhdinə vəfa et! C. C.. <Minnət xanım:> Mən əhd eləmişdim ki, qonaqların içində üzümü <Mərcan bəyə> göstərim, indi əhdimə vəfa edirəm. Ü. H.. Əhdinizə vəfa edin; Pozmayın ilqarı, qızlar! Aşıq Hüseyn. Əhdə durmamaq – bax əhdindən dönmək (keçmək). Əhdindən qaçmaq – bax əhdindən dönmək (keçmək). Nilufərəm, açmaram; Ətrim bica saçmaram; Yar yolunda baş qoysam; Öz əhdimdən qaçmaram. (Bayatı). Əhdindən dönmək (keçmək) – vədini yerinə yetirməmək, sözünə əməl etməmək, sözündən qaçmaq. <Şərəf xanım:> İndi nə olubdur ki, əhdindən dönüb, qızını öz yaşında yoldaşına verirsən?! S. S. A.. <Sə- riyyə:> Hər cür əziyyətə, məşəqqətə, hətta ölümə də razı olub əhdimizdən dönməyək. C. C.. Əhdinə vəfasız çıxmaq – vədini unutmaq, verdiyi sözə əməl etməmək. Əhdə çıxsam vəfasız; Onda məni qına, yar! R. R.. Əhdinə çatmaq – arzusuna çatmaq. Qoy öpüm al yanaqdan; Mən də çatım əhdimə. (Bayatı). Əhdi(ni) qırmaq (sındırmaq, pozmaq) – bax əhdindən dönmək (keçmək). Zeynal yalan söyləyib Mehribanı aldatmaqla öz əhdini sındırır, şərtini pozurdu. S. H.. <Nüşabə:> Olsa yer, göy mənə qarşı əlbir; Pozmaram əhdi, sözüm birdir, bir! A. Ş.. Gün çıxar, dağların əriyər qarı; Pozulmaz dostların əhdi, ilqarı. . N. R..

2. Sözləşmə, əhdləşmə, əhdnamə, müqavilə. Qardaşlıq əhdini yazmağa gəldim; Köhnə haqsızlığı pozmağa gəldim. Ə. C.. Əhd bağlamaq – razılığa gəlmək, qərara almaq, bir-birinə söz vermək. Sən əhd bağladın, ulduzlar oldu şahidimiz; Sitarələr utanır indi, ey nigar, məndən. Şəhriyar. Əhd bağlanmaq – razılıq əldə edilmək, qərara alınmaq.

3. köhn. Çağ, vaxt, zaman, dövr.

◊ Əhdi kəsilmək – bax əhədi kəsilmək («əhəd»də). <Qəşəm:> Torpağı ki böldük, düşmənin əhdi kəsiləcək. M. C..